Publicatie oud (mijlpaal)arrest (uit 1871): eerste keer oplegging levenslange gevangenisstraf na afschaffing doodstraf

18 november 2022

Blijven de door het Provinciaal Geregtshof van Friesland opgelegde eerste levenslange gevangenisstraffen na de afschaffing van de doodstraf in 1870 in stand? Die vraag speelde in cassatie bij de Hoge Raad in het jaar 1871. Twee van de drie verdachten, een vader en een neef, veroordeeld voor betrokkenheid bij de zogenoemde ‘dubbele roofmoord van Nijega’ vroegen de Hoge Raad de veroordelingen te vernietigen. De Hoge Raad verwierp de cassatieberoepen en daarmee werden de opgelegde eerste levenslange gevangenisstraffen na afschaffing van de doodstraf definitief. Sinds vandaag staat deze oude uitspraak online op www.rechtspraak.nl.

De zaak

In 1867 werd een ouder echtpaar om het leven gebracht in een boerderij in Nijega. Een vader, zoon en neef werden wegens betrokkenheid bij deze roofmoord vervolgd en door het Provinciaal Geregtshof van Friesland in hoger beroep ‘schuldig verklaard aan manslag met voorbedachten rade, dus aan moord, gepleegd op twee personen, gevolgd door diefstal, gepleegd met behulp van dien moord, en dus met behulp van geweldoefening, bij nacht in een bewoond huis door drie personen (…), veroordeeld tot een confinement in een huis van reclusie, ieder voor den tijd van zijn leven lang, om aldaar door zijn arbeid zijn onderhoud te gewinnen’. Het was de eerste keer dat na de afschaffing van de doodstraf in 1870, levenslange gevangenisstraffen werden opgelegd.

Voor meer gedetailleerde informatie over de zaak, zie Wikipedia

Oordeel Hoge Raad

De vader en neef stelden beroep in cassatie in van de uitspraak van het Geregtshof. Er werden meerdere cassatieklachten ingediend, waarop de Hoge Raad besliste. De Hoge Raad was van oordeel dat geen van de cassatieklachten slaagde en verwierp de cassatieberoepen. Daarmee werden de eerste levenslange gevangenisstraffen na de afschaffing van de doodstraf definitief.

Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten

Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al zo’n 800 'oude' arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd elke twee weken een bijzonder, nog te publiceren arrest, uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen en het arrest ‘Aletta Jacobs’ op deze wijze belicht.

Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.

Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.

Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.

Publicatie op rechtspraak.nl

ECLI:NL:HR:1871:1