Publicatie oud arrest uit 1973: het Schrijf- of tikfoutarrest
Is navordering mogelijk in het geval de inspecteur bij het vaststellen van de aanslag een schrijf- of tikfout heeft gemaakt? De Hoge Raad oordeelde in 1973 van wel. Volgens de Hoge Raad is navordering mogelijk bij een schrijf- of tikfout die onmiddellijk als zodanig voor de belastingplichtige kenbaar is. Dit oude arrest met de naam Schrijf- of tikfoutarrest is vanaf vandaag online beschikbaar op www.rechtspraak.nl.
De zaak
De belanghebbende in deze zaak had voor het jaar 1969 aangifte inkomstenbelasting gedaan van een belastbaar inkomen van f 285.695. Door een fout op het Centraal bureau administratie heffing rijksbelastingen ontving hij voor dat jaar een aanslag naar een belastbaar inkomen van f 29.119 in plaats van naar het door de inspecteur vastgestelde inkomen van f 291.119. De belanghebbende stelde dat sprake was van een ‘ambtelijk verzuim’ en dat om die reden niet kon worden nagevorderd.
Oordeel Hoge Raad
Artikel 16 Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) bepaalt wanneer een navorderingsaanslag kan worden opgelegd. Op grond van dit artikel kan navordering van de te weinig geheven belasting plaatsvinden als “enig feit grond oplevert voor het vermoeden dat een aanslag ten onrechte achterwege is gelaten of tot een te laag bedrag is vastgesteld”. Een feit, dat de inspecteur ‘bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn’, kan volgens artikel 16 AWR echter geen grond voor navordering opleveren. Het moet dus gaan om een zogenoemd ‘nieuw feit’.
De Hoge Raad oordeelde in deze zaak dat de uitzondering voor gevallen waarin het desbetreffende feit de inspecteur bekend was of bekend had kunnen zijn en navordering dus niet mogelijk is, is bedoeld voor die gevallen waarin een aanslag bij de belastingplichtige de indruk kan wekken te berusten op een vaststelling van het belastbare inkomen door de inspecteur, ook al is die vaststelling mogelijk onjuist. In die gevallen is geen sprake van een ‘nieuw feit’, maar wordt de inspecteur geacht een ‘ambtelijk verzuim’ te hebben begaan omdat de aanslag te laag is. Dit was in deze zaak niet het geval, zo oordeelde de Hoge Raad, omdat het belastbare inkomen zonder enige denkbare reden werd gesteld op ongeveer een tiende deel van het aangegeven belastbare inkomen. Het Hof had vastgesteld dat duidelijk was – en door de belanghebbende ook onmiddellijk was begrepen – dat dit berustte op een schrijf- of tikfout of daarmee gelijk te stellen vergissing. Navordering was daarom mogelijk, aldus de Hoge Raad.
Dit arrest was het begin van de schrijf- of tikfoutjurisprudentie, op grond waarvan navordering is toegestaan in situaties waarin een aanslag als gevolg van een vergissing van de inspecteur lager is vastgesteld dan door hem was beoogd én die vergissing voor de belastingplichtige redelijkerwijs kenbaar is. Per 1 januari 2010 is een bepaling met die strekking in artikel 16 AWR opgenomen.
Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten
Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al een kleine 875 'oude' arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd in ieder geval elke twee weken (en zo mogelijk vaker) een bijzonder/bijzondere nog te publiceren arrest(en), uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen, het arrest ‘Aletta Jacobs’, het arrest Levenslang na afschaffing van de doodstraf en het Geweerarrest, het arrest over de dramatische ontvoering en levensberoving van een 13-jarige Haagse jongen in 1880, drie arresten over de positie van de vrouw in de rechtspraak, het arrest Gold Flake, het Driedagenarrest, het arrest over de aangespoelde balk op het strand, het arrest over de operette 'Friederike', het 'wildplasarrest', het arrest Gerard Reve, het arrest Leidse schouwburg, het arrest Market Maker, het arrest Emmense baliekluiver , het arrest Boeschoten/Besier, het arrest Meer en Vaart, het arrest Grote leugen en het arrest Letale longembolie op deze wijze belicht.
Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.
Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.
Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.