Publicatie oud arrest: het Market Maker arrest
De vraag wie de uiteindelijk gerechtigde is tot dividend dient niet te worden beoordeeld naar het tijdstip waarop het dividend wordt gedeclareerd, maar naar het tijdstip waarop het dividend ter beschikking wordt gesteld. Dat oordeelde de Hoge Raad in 1994 in het zogenoemde Market Maker-arrest. Sinds vandaag staat de uitspraak van de Hoge Raad online op www.rechtspraak.nl.
De zaak
De belanghebbende was een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde vennootschap. Zij oefende aldaar het bedrijf van effectenmakelaar uit en was geregistreerd als ‘market maker’ voor onder andere aandelen Koninklijke Olie. Zij verwierf in 1985 door koop van een in Luxemburg gevestigde vennootschap dividendbewijzen Koninklijke Olie voor dividenden die ten tijde van de koop wel gedeclareerd maar nog niet betaalbaar waren, voor een prijs van ongeveer 80% van de bruto nominale waarde. Na het betaalbaar worden inde de belanghebbende de dividenden, verminderd met 25% Nederlandse dividendbelasting. Belanghebbende verzocht teruggaaf van 10% daarvan op grond van het belastingverdrag tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De Inspecteur weigerde die teruggaaf omdat hij meende dat de belanghebbende niet de uiteindelijk gerechtigde tot de dividenden was, zoals is vereist onder het Verdrag.
Oordeel Hof
Het Hof overwoog dat belanghebbende een aantal vorderingen uit dividenduitkeringen had gekocht die geheel vaststonden en over enkele dagen tot uitkering zouden komen. Het oordeelde vervolgens dat die situatie niet toeliet de belanghebbende aan te merken als de uiteindelijk gerechtigde tot de dividenden in de zin van de desbetreffende bepaling van het Verdrag.
De belanghebbende stelde beroep in cassatie in bij de Hoge Raad.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad oordeelde dat belanghebbende door aankoop eigenaar was geworden van de dividendbewijzen. In cassatie kon volgens de Hoge Raad verder ervan worden uitgegaan dat de belanghebbende na de aankoop vrijelijk over die dividendbewijzen en, na inwisseling, over de ontvangen uitkeringen kon beschikken, en bij het inwisselen van de bewijzen niet als zaakwaarnemer of lasthebber optrad.
Naar het oordeel van de Hoge Raad was onder deze omstandigheden de belanghebbende aan te merken als de uiteindelijk gerechtigde tot de dividenden. De eis dat de belanghebbende, toen zij de dividendbewijzen inwisselde eigenaar van de onderliggende aandelen was, wordt in het Verdrag niet gesteld. Ook is niet van belang dat de belanghebbende de dividendbewijzen kocht toen het dividend al was gedeclareerd. De vraag wie de uiteindelijk gerechtigde tot het dividend is, moet namelijk niet worden beoordeeld naar het tijdstip waarop het dividend wordt gedeclareerd, maar naar het tijdstip waarop het dividend ter beschikking wordt gesteld, aldus de Hoge Raad.
De Hoge Raad vernietigde de uitspraak van het Hof en deed de zaak zelf af.
Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten
Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al een kleine 875 'oude' arresten online te vinden. In aanloop naar de publicatie van het 1000ste oude arrest wordt de komende tijd in ieder geval elke twee weken (en zo mogelijk vaker) een bijzonder/bijzondere nog te publiceren arrest(en), uitgelicht. Eerder zijn het arrest Lindenbaum-Cohen, het arrest ‘Aletta Jacobs’, het arrest Levenslang na afschaffing van de doodstraf en het Geweerarrest, het arrest over de dramatische ontvoering en levensberoving van een 13-jarige Haagse jongen in 1880, drie arresten over de positie van de vrouw in de rechtspraak, het arrest Gold Flake, het Driedagenarrest, het arrest over de aangespoelde balk op het strand en het arrest over de operette 'Friederike', het 'wildplasarrest' en het arrest Gerard Reve op deze wijze belicht.
Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.
Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.
Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.