Publicatie oud arrest uit 1961: het arrest ‘Emmense bromfietser’

De zaak

Een verdachte reed op 11 september 1960 in Emmen onder invloed van drank op zijn motorijtuig. Hij werd vervolgd wegens rijden onder invloed. Eerder was de verdachte al veroordeeld wegens openbare dronkenschap op dezelfde datum.

Het hof verklaarde het OM niet-ontvankelijk in de vervolging op de grond dat verdachte eerder was veroordeeld voor openbare dronkenschap en dus voor ‘hetzelfde feit’. Het hof nam daarbij aan dat de tenlastelegging in de zaak rijden onder invloed en de bewezenverklaring wegens openbare dronkenschap betrekking hebben op dezelfde materiële gedragingen van de verdachte: het zich in staat van openbare dronkenschap bevinden en het rijden onder invloed viel hier naar tijd en plaats geheel samen.

Het OM stelde tegen deze uitspraak beroep in cassatie in bij de Hoge Raad. Aangevoerd werd dat het hier ging om feiten die los van elkaar kunnen worden begaan.

Oordeel Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelde onder meer dat inderdaad elk van beide strafbare feiten (het rijden onder invloed en de openbare dronkenschap) los van het andere kan worden begaan. De ratio van beide verboden zijn niet dezelfde, nu het verbod van rijden onder invloed de verkeersveiligheid beoogt te bevorderen en openbare dronkenschap aanstoot beoogt te vermijden. Dit neemt volgens de Hoge Raad echter niet weg dat – gelet op de verwantschap in gedragingen die in beide bepalingen zijn strafbaar gesteld – beide feiten kunnen worden begaan onder omstandigheden, waaruit blijkt van een zodanig verband met betrekking tot de gelijktijdigheid van gedragingen en wezenlijke samenhang in het handelen en in de schuld van de dader, dat de strekking van artikel 68 Sr medebrengt dat zij in de zin van deze bepaling als hetzelfde feit is aan te merken. De Hoge Raad verwierp dan ook het door het OM ingestelde cassatieberoep.

Met het arrest van de ‘Emmense bromfietser’ kwam de Hoge Raad terug op eerdere rechtspraak waarin nog sterk de nadruk lag op de ratio – de juridische aard – van de strafbare gedragingen. Daardoor was het toepassingsbereik van artikel 68 Wetboek van Strafrecht heel beperkt. De Hoge Raad koos er in de ‘Emmense bromfietser’ voor om dat toepassingsbereik weer te verruimen, door te kijken naar zowel de feitelijke gedragingen als naar de juridische aard van die gedragingen. Die lijn is de Hoge Raad na het arrest van de ‘Emmense bromfietser’ blijven volgen.

Publicatie 'oude' (mijlpaal)arresten

Sinds december 2019 publiceert de Hoge Raad oude (mijlpaal)arresten. Inmiddels zijn al meer dan 1000 'oude' arresten online te vinden. Tweewekelijks wordt een oud arrest met een nieuwsbericht uitgelicht.

Uitspraken van de Hoge Raad worden sinds het jaar 2000 geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl. Daarvóór vond publicatie van arresten hoofdzakelijk plaats via redacties van jurisprudentie-uitgaven van uitgevers. Een aantal arresten is door de uitgevers wel digitaal beschikbaar gesteld maar staat, in veel gevallen ook bewerkt, in databanken waarvoor een abonnement moet worden afgesloten. De Hoge Raad ziet het maatschappelijk belang van, en ook als zijn maatschappelijke taak in, het (gratis) online beschikbaar stellen van ‘oude’ (‘mijlpaal’)arresten van vóór het jaar 2000.

Veel van de inmiddels gepubliceerde arresten moesten worden opgevraagd uit het archief in Kampen en het Nationaal Archief in Den Haag. Deze arresten zijn vervolgens gescand en de handgeschreven arresten overgetypt, daarna zorgvuldig gecontroleerd, geanonimiseerd waar nodig en overgezet naar het systeem om ze te kunnen publiceren op rechtspraak.nl.

Kijk op onze website (onder Mijlpaalarresten) voor de lijst met de inmiddels gepubliceerde ‘oude’ mijlpaalarresten.

Publicatie op rechtspraak.nl

ECLI:NL:HR:1961:28 (uitspraak)

ECLI:NL:PHR:1961:3 (conclusie)