Zoeken

Normaal gesproken komt een strafzaak tot een einde wanneer er geen beroep bij een hogere rechter meer mogelijk is. De uitspraak wordt dan onherroepelijk (dus: definitief) en de zaak is daarmee afgesloten.

In uitzonderlijke gevallen kan er worden teruggekomen op een onherroepelijke uitspraak. Dat kan door middel van herziening. Iemand die onherroepelijk is veroordeeld, kan bij de Hoge Raad een verzoek doen om de rechter opnieuw naar zijn zaak te laten kijken (een herzieningsverzoek). De Hoge Raad behandelt deze herzieningsverzoeken.

Hier vindt u meer informatie: Factsheet Herziening (pdf, 120 kB).

Ja, bijna alle uitspraken van de Hoge Raad worden gepubliceerd op rechtspraak.nl.

Er geldt een uitzondering voor zaken waarin de Hoge Raad beslist om het cassatieberoep niet-ontvankelijk te verklaren, dat wil zeggen niet verder in behandeling te nemen (afdoening via art. 80a Wet op de Rechterlijke Organisatie). De uitspraken in deze zaken worden niet standaard gepubliceerd; dat wordt alleen gedaan op verzoek.

Uitspraken in zaken die de Hoge Raad afdoet via art. 81 van de Wet op de Rechterlijke Organisatie, worden ook niet altijd gepubliceerd. Deze uitspraken bestaan vaak uit een korte standaardformulering. De Hoge Raad kan zaken op deze manier afdoen als een cassatieberoep ongegrond is en geen belangrijke juridische vragen oproept. Ook deze uitspraken worden wel op verzoek gepubliceerd.

Procedures bij de Hoge Raad worden vrijwel helemaal schriftelijk gevoerd. Daardoor zijn er bijna geen zittingen waarbij partijen en/of advocaten verschijnen die hun standpunt toelichten. Soms worden er mondelinge pleidooien gehouden. Een overzicht van de pleidooien is hier te vinden.

Uitspraken van de Hoge Raad worden gedaan op de rolzitting. Op deze rolzittingen worden alle uitspraken van een week in één keer gedaan. De rolzittingen zijn openbaar.

De rolzitting in strafzaken is op dinsdag om 12.30 uur.

De rolzitting in civiele zaken en belastingzaken is op vrijdag om 10.00 uur; deze zitting wordt volledig digitaal gedaan, het is dan ook niet mogelijk deze zitting fysiek bij te wonen. Bij een mondelinge uitspraak van de Hoge Raad is dat anders, dan is die mogelijkheid er wel.

De Hoge Raad is de hoogste rechter in Nederland in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken.

De Hoge Raad is een cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of een lagere rechter (een rechtbank of een gerechtshof) het recht juist heeft toegepast en uitgelegd en of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.

Als cassatierechter zorgt de Hoge Raad voor rechtseenheid en rechtsbescherming. Daarnaast draagt de Hoge Raad bij aan de ontwikkeling van het recht door rechtsvragen te beantwoorden. Het recht ligt in grote lijnen vast. Tegelijkertijd moet het recht mee ontwikkelen met veranderingen in de samenleving. Dat gaat niet vanzelf. Er zijn steeds nieuwe situaties waarvoor het recht geen pasklare oplossing biedt. Het is de taak van de Hoge Raad om in die gevallen richting te geven.

Kort gezegd heeft de Hoge Raad drie kerntaken: rechtsbescherming, rechtseenheid en rechtsontwikkeling.

Tot op zekere hoogte wel. Rechters en procespartijen moeten zich houden aan wat de Hoge Raad heeft beslist. Als de Hoge Raad een zaak terug- of verwijst, zal een eerdere of nieuwe rechter een (deel van de) zaak opnieuw moeten beoordelen.

Vaak is het laatste woord echter aan de wetgever. De Hoge Raad blijft namelijk binnen de ruimte die de wet hem laat. Dat betekent dat de wetgever (Eerste en Tweede Kamer en regering) de wet zodanig kan aanpassen dat een uitspraak van de Hoge Raad zijn geldigheid verliest.